Twinkle | Digital Commerce

Fraude met internetincasso

2017-05-26
  • 3:42

Er is een thema in Webshopland waar je eigenlijk niet over hoort te praten. Maar ik doe het toch even. Want u weet: zachte heelmeesters ...
Het gaat om de incasso, ook wel machtiging genoemd. Ze zijn er in diverse smaken: eenmalig, doorlopend, telefonisch en schriftelijk. Sommigen onder u verzinnen zelfs nieuwe varianten zoals 'internetmachtiging', 'online-incasso' of 'automatische incasso'. Creatief, maar laat één ding duidelijk zijn: zo'n ding kan niet door een telefoonlijn - tenzij als fax.

Digitaal of niet, de incasso is een populaire betaalmethode. Ze komt in sommige enquêtes zelf als nr. 4 uit de bus - na de gewone overschrijvingsfactuur, de acceptgiro en de creditcard. Die populariteit is geen wonder: de incasso is niet alleen één van de goedkoopste betaalmethoden, het is ook een prachtig, klantenbindend marketinginstrument. Wat te denken van: "Als u nu gebruik maakt van een doorlopende machtiging, weet u zeker dat u voortaan op tijd geleverd krijgt. Bovendien krijgt u een korting van 10%". Kortom: u tevreden, klant tevreden. En toch ....

Waarom kun je er dan beter niet over praten? Laat ik het zo stellen: er zijn wel eens van die dingen die niet goed geregeld zijn, vaak zelfs onwettig zijn - maar ja, we profiteren er met z'n allen zo lekker van. Zwart (laten) werken, afvalexport, Transsylvaanse aspergestekers, dat soort dingen. Het bedrijfsleven, de consument, de overheid, de economie: alles en iedereen verdient er aan.
En zo ongeveer zit 't ook met de incasso. Niet goed geregeld en zeer vaak onwettig toegepast. Maar webshops, consumenten, banken, Thuiswinkel.org ... iedereen kijkt liever de andere kant op. Heel soms steekt er een stormpje op, en dan gaat de deksel gauw weer dicht.

De laatste keer dat zich zo'n stormpje voordeed was in januari 2005. In Vara's "Kassa" werd uit de doeken gedaan hoe via de payment provider FirstGate incassofraude mogelijk was: simpelweg de naam en het gironummer van je gehate ex invullen en hop ... je mocht voor 30 euro muziekjes downloaden. De Nederlandse Vereniging van Banken erkende toen desgevraagd "dat de 'internetmachtiging' fraudegevoelig is. Wij erkennen deze machtiging niet. Wij erkennen alleen schriftelijke en telefonische machtigingen."En weet u nog welke remedie de banken bedachten voor deze incasso-misstand? Ik citeer: "De banken hebben daar lang op gestudeerd en zijn tot de conclusie gekomen, dat je dit betalingssysteem nooit waterdicht krijgt. Het wachten is op het nieuwe internet-betaalsysteem dat de banken hebben bedacht, iDeal."

Ik zie het zo: om een kloppende kiespijn te onderdrukken werd het wondermiddel iDeal geadviseerd - maar het bleek slechts een koud washandje. De incasso bleef namelijk onverminderd populair, en dus woekerde ook de fraude voort.

Intussen was de kiespijn een stinkende wond geworden. De Consumentenbond stelde dit jaar zelfs het meldpunt 'MisCasso' in. In no time kwamen daar duizenden klachten binnen. "Er is afgeschreven door een bedrijf zonder dat dit bedrijf ooit is gemachtigd", zei maar liefst 22 procent van de gedupeerden. Onwettig en, helaas, een fenomeen dat juist bij webshops steeds meer voorkomt. Velen onder u denken onterecht (maar ook vaak te goeder trouw) dat het aanvinken van "Ja, ik machtig hierbij ..." of iets van gelijke strekking voldoende is.

Op een forum voor webshop-makers kwam ik toevallig een discussie daarover tegen. Forum-lid A schrijft: "Volgens mij mag je tegenwoordig stellen dat als er op 'enter' gedrukt wordt, of op 'bestel', en je hebt gekozen voor 'machtiging', dat deze dan ook rechtsgeldig is." En B antwoordt: "Ik begrijp het wel als je een handtekening achter de hand wilt hebben, maar volgens mij moet het tegenwoordig ook zonder kunnen..."
Niet dus. Als webshop-exploitant dient u een machtigingsformulier te laten uitprinten en ondertekend naar u te laten opsturen. Pas dan mag u afboeken. Telefonisch mag ook, maar dan moet u een opname van het gesprek maken.

Hoe dan ook, het feit dat de incassoprocedure steeds vaker verkeerd of onwettig wordt toegepast is een bedreiging voor de marktgroei. Want het is schadelijk voor het consumentenvertrouwen, en als het zo door gaat wordt een van de meest geliefde betaalmethoden de nek omgedraaid. Want wat is er gemakkelijker dan een 'moeilijke' betaalmethode uit de markt halen? Zoals dat destijds met de cheque is gebeurd?

Echt een klusje voor Thuiswinkel.org dus. Maar ook directeur Wijnand Jongen denkt dat kiespijn overgaat met een koud washandje. Het zijne heet 'lidmaatschap'. Hij had drie jaar gelden althans nog "niet de indruk dat zich vaak problemen voordoen met onterechte automatische incasso's. In onze werkgroep betalingsverkeer, waar we alle problemen met betalen via internet bespreken, is het in ieder geval nooit ter sprake gekomen." Jongen dacht "dat de problemen met automatische incasso zich voornamelijk voordoen bij bedrijven die geen lid zijn van Thuiswinkel.org. Bedrijven die bij ons zijn aangesloten moeten zich houden aan de wet- en regelgeving. Doen ze dat - bijvoorbeeld met de automatische incasso - niet, dan hebben ze meteen een probleem met ons."

Dat ben ik, drie jaar na dato, natuurlijk even gaan checken. U raadt het al.

PS: als iemand van u mijn fles aftershave op z'n afschrift vindt, bel me dan even ...