Retailagenda moet kanteling detailhandel faciliteren

Detailhandel Nederland, Thuiswinkel.org en Platform 31 hebben in de afgelopen maanden samengewerkt aan de Retailagenda, die deze week is gepresenteerd aan minister Kamp van Economische Zaken.

In de afgelopen maanden is door alle stakeholders in de markt gewerkt aan een plan de campagne om in te spelen op de grote, structurele veranderingen die plaatsvinden in de markt. Die veranderingen worden ingegeven door nieuwe technologie, demografische veranderingen en door economische, maatschappelijke en sociale ontwikkelingen.

De snelheid waarmee consumenten nieuwe mogelijkheden adopteren en omzetten in nieuw gedrag zijn ongekend in historisch perspectief. We worden ‘onlife consu-mensen’, waarbij het onderscheid tussen online en offline vervaagt (onlife) en waarbij het onderscheid tussen mens-zijn en consument-zijn opgaat in consu-mensen.

Kanteling van de maatschappij
Volgens hoogleraar transitiekunde aan de Erasmus Universiteit Jan Rotmans is er sprake van de kanteling van sectoren, waarin machtsverhoudingen zoals we die nu kennen radicaal worden omgegooid. Maatschappelijke sectoren in hun huidige vorm hebben een beperkte houdbaarheidsdatum, omdat de mens niet langer centraal staat. Dit geldt voor de gezondheidszorg, het onderwijs, de energie en voor de financiële sector. Het geldt ook voor de detailhandel. Het is een understatement dat veel traditionele winkels, gemeentebesturen, planologen, projectontwikkelaars en beleidsmakers in het afgelopen decennium het contact met de eerste onlife consu-mensen zijn kwijtgeraakt.

Vernieuwing in detailhandel gaat met schokken
De Retailagenda stelt ons voor enorme uitdagingen. De komende drie jaren gaan alle betrokken partijen aan de slag om de retail - de detailhandel en de dienstensector - toekomstbestendig te maken. Het is daarbij belangrijk de verwachtingen te managen, want transities gaan niet vanzelf. De historie leert dat transities zorgen voor weerstand bij de bestaande orde, die vast wil houden aan bestaande machtsstructuren.

In historisch perspectief van de detailhandel: de opkomst van postorder leidde tot het verbranden van catologi door winkeliers. Nieuwe warenhuizen met winkelbeleving (!) rond 1900 zorgden voor verzet van winkeliers in randgebieden, nieuwe eenheidsprijzenwinkels in de jaren 30 (zoals bijvoorbeeld van de Hema, de Hollandsche Eenheidsprijzen Maatschappij) werden verboden. Een en ander leidde in België zelfs tot een wet op het verbod van warenhuizen. De opkomst van de supermarkten, shopping malls, hypermarkets in de jaren 60 en 70 leidde tot politieke bemoeienis, regels, wetten en pijn, veel pijn bij ondernemers, kleine zelfstandigen, winkeliers en die winkelketens, die niet bij machte waren de transitie te maken naar een moderne samenleving.

De Retailagenda is één ‘verbinder’
Er is visie, moed en doorzettingsvermogen nodig om de meer dan noodzakelijke veranderingen in goede banen te leiden. In termen van Jan Rotmans kan de Retailagenda daarbij werken als een verbinder tussen alle betrokkenen, om samen te werken aan de toekomst van winkelen in Nederland.

__________

Lees ook op Twinklemagazine.nl:

• ‘Volgend jaar eID in grootste Nederlandse webwinkels’ (woensdag 18 maart)
• Omnichannel cursus voor winkeliers in Retailagenda (dinsdag 17 maart)