Pakketbezorgers: zijn we nog in gesprek?

Als bezorger kom je 25 keer per jaar, en soms zelfs veel vaker, bij de Nederlandse huishoudens aan de deur. Die frequentie neemt alleen maar toe. Als bezorger ben je kind aan huis. Jij weet wanneer we thuis zijn en bij wie je het pakket eventueel mag afgeven. Jij weet wanneer de kinderen op straat spelen. Alleen een ervaren bezorger is in staat de consument een vertrouwde service te bieden in de lastige laatste meters in de buurt. 

Samen sterk staan

Zes jaar geleden schreef ik over de eerste conflicten met PostNL. De bezorgers mochten wel wat meer ondernemerschap tonen in zo’n kansrijke en snelgroeiende pakketmarkt. Ik kreeg veel boze reacties.

Inmiddels zijn we zes jaar verder en worden meer dan keer zoveel pakjes bezorgd. De bezorgondernemers zijn professioneel geworden. Sommigen werken alleen, anderen met meerdere bezorgers. Ze hebben zich verenigd in de Belangenvereniging voor Pakketdistributie (BVPD). Die wil door goed overleg met de opdrachtgevers komen tot heldere afspraken die moeten leiden tot een gezonde bedrijfsvoering. Dat is een stevig blok tegenover PostNL, DHL en anderen die natuurlijk altijd weer het onderste uit de kan willen. Samen sta je sterker voor eerlijke tarieven.

BVPD vindt de tarieven van PostNL onacceptabel laag en wil voor de piekdrukte een extra toeslag. BVPD kondigt stiptheidsacties aan. Daardoor krijgen wij als consumenten bestellingen voor Sinterklaas mogelijk pas na 5 december in huis. Goed dat ze die actie tijdig aankondigen. Anders krijgen mijn neefjes hun Lego te laat. Maar, ook jammer. Het is juist de belangrijkste periode van het jaar voor webwinkels en de consumenten. Die finalewedstrijd voor de feestdagen moet je toch juist willen winnen?

Bloed, zweet en tranen

De bezorgers werken hard. Of, het nu om het pakje van Bol gaat of de boodschappen van Albert Heijn. We maken het werk er niet makkelijker op door de binnensteden en woonwijken steeds verder af te sluiten. Alles draait om fietsers die zich werkelijk nergens iets van aantrekken. En, dan ben ik ook nog die consument die eigenlijk nooit thuis is als je langs komt.

PostNL werkt met ‘open boek’-tarieven. Ze vertellen de bezorgondernemer wat het mag kosten; met krappe winstmarges. In ruil daarvoor krijgt de bezorgondernemer langjarige contracten en zekerheid van werk. Gaan de CAO, brandstofkosten of voertuigkosten omhoog, dan betaalt PostNL daaraan mee. Maar, het is klaarblijkelijk niet genoeg, zeker niet met de drukke feestdagen.

Consument staat aan het stuur

Lastig is dat consumenten niet extra wil betalen voor de ‘gratis’ levering thuis. De webwinkels kiezen dan voor de pakketvervoerder met de laagste prijs. De pakketvervoerder moet vervolgens tot achter de komma greep hebben op de operationele kosten. Concurrentie gaat uiteindelijk om de laagste kosten. Gaat de prijs van bezorgen omhoog, dan zoekt de consument zijn geluk weer in de winkel. Lieverkoekjes worden niet gebakken. Je kunt de markt niet verslaan; de consument heeft altijd gelijk.

De pakketvervoerder legt de rekening weer neer bij de bezorgondernemers. Die 'race to the bottom' is niet goed voor de werknemers en de zelfstandige bezorgondernemers die geïnvesteerd hebben in hun bedrijf. Wie wil er straks nog pakketbezorger worden?

Innovatie

Wat mij aan het hart gaat, zijn de faalkosten bij de bezorging. Die levering die niet is gelukt en veel extra tijd kost (en waarvoor de bezorger niets krijgt). Bezorgen bij de buren kost ook extra tijd van de bezorger. Innovatie komt moeizaam op gang. Waar blijft dat smsje dat mij waarschuwt dat je er over drie minuten bent? Waar kan ik aangeven wanneer ik thuis ben? Of, een alternatief adres opgeven? Wanneer gaan we veel minder lucht vervoeren? En, past de dieselbestelauto nog wel bij de maat van de autoluwe binnensteden en nieuwe woonwijken?

Stipheidsacties? Liever niet. Dat leidt alleen maar tot boze consumenten die straks massaal de te late zendingen terugsturen. Daar wordt niemand beter van. De partijen kunnen beter, na de feestdagendrukte, met elkaar aan tafel om te bepalen welke oplossingen nodig zijn efficiënter te bezorgen. Dat zijn ze aan ons als consumenten verplicht. Er moet ruimte komen voor de echt strategische agenda; het klimaatakkoord, veilige en schone voertuigen, afhaalpunten en slimme informatietechnologie. Hoe ziet het werk van de chauffeur van de toekomst eruit? Er zijn veel investeringen in innovatie nodig om de pakketbezorging duurzaam winstgevend te maken. De huidige tarieven bieden daarvoor geen ruimte. Zoals het vandaag gaat, kan het in elk geval niet verder.